Με τον όρο εκκολπώματα εννοούμε την παρουσία θυλάκων που προβάλουν προς τα έξω από το τοίχωμα του εντέρου. Προσομοιάζουν σαν “σακουλάκια” ή σαν “τσέπες” πάνω στο έντερο. Μπορεί να είναι ένα, αλλά τις περισσότερες φορές είναι πολλαπλά. Είναι νόσος που προσβάλλει τους μεγάλους σε ηλικία ανθρώπους, αφού θα τα συναντήσουμε στο 50% του πληθυσμού άνω των 70 ετών και στο 65% του πληθυσμού άνω των 85 ετών. Οι γυναίκες προσβάλλονται πολύ συχνότερα από τους άνδρες (περίπου 3:1)
Πώς δημιουργούνται τα εκκολπώματα;
Η δημιουργία των εκκολπωμάτων στηρίζεται στη θεωρία της ανάπτυξης υψηλών πιέσεων εντός του παχέος εντέρου. Συγκεκριμένα η δυσκοιλιότητα, η αφυδάτωση και η χαμηλή σε φυτικές ίνες δίαιτα είναι καθοριστικοί παράγοντες που προδιαθέτουν σε αύξηση της πίεσης στο έντερο. Σε συνδυασμό με τη χαλαρότητα και την εξασθένηση που παρατηρούμε στο έντερο με την πάροδο της ηλικίας, η δημιουργία των εκκολπωμάτων είναι περισσότερο από πιθανή.
Ποιες είναι οι επιπλοκές των εκκολπωμάτων;
Κύρια επιπλοκή των εκκολπωμάτων είναι η φλεγμονή τους. Η φλεγμονή των εκκολπωμάτων ή αλλιώς εκκολπωματίτιδα συμβαίνει σε ένα μικρό ποσοστό ασθενών που φέρουν εκκολπώματα στο παχύ τους έντερο. Ο πόνος που εντοπίζεται στο κέντρο ή στο αριστερό τμήμα της κάτω κοιλιάς είναι το κυριότερο ενόχλημα. Ο πόνος συνήθως είναι έντονος ενώ μπορεί να συνυπάρχει και πυρετός. Η εκκολπωματίτιδα αντιμετωπίζεται συνήθως με τροποποίηση της δίαιτας και λήψη αντιβιοτικών, ενώ σε προχωρημένες καταστάσεις μπορεί να απαιτηθεί και νοσηλεία. Η έγκαιρη αντιμετώπιση επιβάλλεται, καθώς μια παραμελημένη και μεγάλης έντασης φλεγμονή μπορεί να οδηγήσει σε διάτρηση του εντέρου και περιτονίτιδα ή σε απόστημα εντός της κοιλίας με παρουσία πύου.
Μια παραμελημένη ή έντονη εκκολπωματίτιδα που αγγίζει ένα γειτονικό όργανο (π.χ. ουροδόχος κύστη, κόλπος) μπορεί να οδηγήσει σε εγκατάσταση επικοινωνίας (συρίγγιο) μεταξύ του εντέρου και του οργάνου αυτού. Μέσω αυτής της επικοινωνίας κοπρανώδες υλικό συνήθως περνά από το παχύ έντερο στην ουροδόχο κύστη ή στον κόλπο. Αποτέλεσμα του συριγγίου είναι να εμφανίζονται ουρολοιμώξεις που δεν θεραπεύονται καθώς και παρουσία αέρα κατά την ούρηση. Τέτοια συμπτώματα θα πρέπει να σας θορυβήσουν και θα πρέπει να απευθυνθείτε άμεσα σε εμάς!
Οι επαναλαμβανόμενες φλεγμονές στο παχύ έντερο στο σημείο των εκκολπωμάτων είναι υπεύθυνες για στενώσεις του τμήματος εκείνου του εντέρου (συνήθως του σιγμοειδούς). Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορούμε να αντιμετωπίσουμε δυσκολία στις κενώσεις, φούσκωμα της κοιλιάς, απώλεια βάρους ή ακόμη και αρκετές διάρροιες την ημέρα.
Η τελευταία επιπλοκή της παρουσίας των εκκολπωμάτων στο παχύ έντερο είναι η αιμορραγία. Τα επεισόδια αιμορραγίας που οφείλονται στα εκκολπώματα συνήθως είναι μικρής διάρκειας αλλά υπάρχει απώλεια πολύ σημαντικής ποσότητας αίματος. Για το λόγο αυτό η επίσκεψη στο νοσοκομείο σε μια τέτοια περίπτωση καθίσταται επιβεβλημένη!
Πως γίνεται η διάγνωση;
1. κολονοσκόπηση ή αξονική κολονογραφία. Με την κολονοσκόπηση θα μπορέσουμε να εντοπίσουμε πόσα εκκολπώματα έχουμε, ποιο τμήμα του παχέος εντέρου νοσεί και αν συνυπάρχουν προβλήματα από προηγούμενες επιπλοκές.
2. αξονική τομογραφία
Χρειάζομαι χειρουργείο;
Δεν χρειάζονται όλοι οι ασθενείς που έχουν εκκολπώματα χειρουργείο. Οι ασθενείς με συχνές προσβολές από φλεγμονές, ιδιαίτερα οι ασθενείς μικρότερης ηλικίας και στην περίπτωση επιπλοκών θα χρειαστεί να παρέμβουμε χειρουργικά. Στο χειρουργείο αφαιρείται το τμήμα του εντέρου που έχει προσβληθεί από τα εκκολπώματα, συνηθέστερα το σιγμοειδές κόλον. Η κολεκτομή για εκκολπωματίτιδα είναι μία επέμβαση που πραγματοποιείται κατά το πλείστον λαπαροσκοπικά.
Πως διενεργείται λαπαροσκοπικά η αφαίρεση παχέος εντέρου (κολεκτομή);
Στις λαπαροσκοπικές κολεκτομές ο χειρουργός κάνει 4 ή 5 μικρές τομές 0.5 – 1 εκ και όλη η επέμβαση γίνεται μέσα από στενά αυλοφόρα όργανα, τα trocars, από όπου εισάγονται τα εξειδικευμένα λαπαροσκοπικά χειρουργικά εργαλεία. Το λαπαροσκόπιο, ένα μικροσκοπικό τηλεσκόπιο συνδεδεμένο με μια βιντεοκάμερα, εισέρχεται και επιτρέπει στον χειρουργό να βλέπει τα εσωτερικά όργανα του ασθενούς σε μεγέθυνση στην οθόνη μιας τηλεόρασης. Μία από τις μικρές τομές μεγαλώνει 4-6 εκατοστά στο τέλος της επέμβασης προκειμένου να εξέλθει το τμήμα του εντέρου που έχει αφαιρεθεί. Στη συνέχεια αναστομώμεται το κατιόν με το ορθό με κυκλικό αναστομωτήρα.
Ο ασθενής μετά τη χειρουργική επέμβαση κινητοποιείται όσο το δυνατόν ταχύτερα και σιτίζεται ήδη από την επόμενη μέρα με υδρική δίαιτα και σταδιακά, αναλόγως με την ανάρρωσή του, με πιο στέρεες τροφές.