Hπατικές κύστεις:
Οι ηπατικές κύστεις είναι κύστεις γεμάτες υγρό, που εμφανίζονται στο ήπαρ (συκώτι). Στην πλειοψηφία τους οι ηπατικές κύστεις είναι συνήθως καλοήθεις, ονομάζονται απλές κύστεις και αποτελούν την πιο κοινή μορφή κύστης του ήπατος.
Οι κύστεις του ήπατος μπορεί να οφείλονται σε κάποια λοίμωξη (πχ εχινόκοκκο), να αφορούν σε προκαρκινικές βλάβες (1%) ή να είναι κακοήθεις (30%).
- Οι απλές ηπατικές κύστεις, όπως ήδη αναφέρθηκε, είναι ο συνηθέστερος τύπος ηπατικών κύστεων. Περιέχουν διαυγές υγρό και το μέγεθός τους μπορεί να ποικίλλει από μερικά χιλιοστά έως αρκετά εκατοστά σε διάμετρο.
- Το πρωτοπαθές πλακώδες καρκίνωμα μπορεί να αναπτυχθεί σε ηπατικές κύστεις.
- Οι ηπατικές μεταστάσεις, οι οποίες προέρχονται από όργανα όπως οι ωοθήκες, οι νεφροί, το παχύ έντερο ή το πάγκρεας, μπορεί επίσης να εμφανιστούν ως ηπατικές κύστεις.
- Η πολυκυστική ηπατική νόσος σχετίζεται με πολυκυστική νεφρική νόσο και εμφανίζεται με πολλαπλές ηπατικές κύστεις.
- Κύστεις στο ήπαρ προκαλούνται από εχινοκοκκική λοίμωξη, μια παρασιτική λοίμωξη από τον ταινιοσκώληκα Echinococcus, η οποία μεταδίδεται στον άνθρωπο με την κοπρανοστοματική οδό, μέσω μόλυνσης του νερού ή των λαχανικών από περιττώματα σκύλων.
- Οι κύστεις των χοληφόρων δημιουργούνται στο χοληφόρο δέντρο και μπορεί να είναι συγγενούς προέλευσης.
Ποια είναι τα συμπτώματα των ηπατικών κύστεων;
Οι περισσότερες κύστεις του ήπατος είναι ασυμπτωματικές και ανευρίσκονται, συνήθως, ως τυχαίο εύρημα σε απεικονιστικό έλεγχο (υπερηχογράφημα, αξονική ή μαγνητική τομογραφία) που διενεργείται για άλλο λόγο. Όταν οι ηπατικές κύστεις γίνουν αρκετά μεγάλες ώστε να γίνουν συμπτωματικές, μπορεί να προκαλέσουν κοιλιακό άλγος και γαστρεντερικά συμπτώματα, όπως ναυτία και ανορεξία. Οι πολύ μεγάλες κύστεις μπορεί να είναι ψηλαφητές κατά την εξέταση της κοιλιάς. Ενίοτε, μπορεί να εμφανιστούν με σοβαρές επιπλοκές όπως λοίμωξη, αιμορραγία, ρήξη ή συμπίεση του χοληφόρου δέντρου. Οι εχινοκοκκικές κύστεις μπορεί να εκδηλωθούν με υψηλό πυρετό, αιματηρά πτύελα και κνησμό ή γενικευμένη αναφυλακτική αντίδραση. Οι κύστεις των χοληφόρων μπορεί να παρουσιαστούν με τη χαρακτηριστική τριάδα: κοιλιακό άλγος (πόνο), ίκτερο (κίτρινη χροιά δέρματος και επιπεφυκότων) και ψηλαφητή κοιλιακή μάζα.
Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, οι ηπατικές κύστεις συνήθως εντοπίζονται τυχαία στην ακτινολογική απεικόνιση. Το υπερηχογράφημα είναι η πιο απλή και πρακτική εξέταση, ενώ η αξονική τομογραφία (CT) και η μαγνητική τομογραφία (MRI) μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν στη διάγνωση. Το υπερηχογράφημα μπορεί γενικά να διαφοροποιήσει μια απλή κύστη από μια επιπλεγμένη. Εκτός από την απεικόνιση, για τη διάγνωση των εχινοκοκκικών κύστεων χρησιμοποιείται και ο ορολογικός έλεγχος.
Πότε χρειάζεται θεραπεία και ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές;
Οι τυχαία ανευρεθείσες, ασυμπτωματικές απλές ηπατικές κύστεις δεν απαιτούν καμία θεραπεία. Ωστόσο, οι κύστεις με διάμετρο μεγαλύτερη από 4 εκατοστά θα πρέπει να παρακολουθούνται υπερηχογραφικά ανά διαστήματα 3 και 12 μηνών. Εάν η κύστη είναι σταθερή για 2 έως 3 χρόνια, δεν υπάρχει ανάγκη για περαιτέρω παρακολούθηση με υπερηχογράφημα.
Όσον αφορά στις συμπτωματικές ηπατικές κύστεις, αυτές αντιμετωπίζονται με τη λαπαροσκοπική αναρρόφηση και την πλήρη εκτομή της κύστης. Η μέθοδος αυτή έχει πολύ χαμηλότερο ποσοστό υποτροπής. Η πλήρης εκτομή της κύστης (λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά) ή η ηπατεκτομή (αφαίρεση τμήματος του ήπατος) είναι η τελευταία σειρά θεραπευτικών επιλογών. Αυτές οι επιλογές θα πρέπει να προτιμώνται μόνο εάν είναι απαραίτητο.